هنر نقد - نقد هنر

هنرنقد - نقدهنر

آیا نقد کاری ست هنری؟ شاخصه های یک منتقد اکادمیک،جدی واخلاقمند و با هوش چیست ؟ نقد درروند بررسی وتحلیل متن ،اهدافی را مد نظر دارد که پیش فرضهای اولیه منتقد اخلاق مداروکاربلد است . اما درمواجهه با متن ،گاه متن درحد انتظاراین پیش فرض ها نیست و یا متن با پیشنهادات جدید ، فراتراز انتظارمنتقد است . درحالت اول ، تکلیف منتقد مشخص وفقدان المان های حداقلی ، از قیبل تخیل، معاصربودن ، مدرنیته ، مختصات عصر روشنگری، عدم ساخت آشنا ، چند صدائی، زبان پویا وضرب آهنگ مناسب ولذت خواننده ، کمترین فضا را برای نقد فراهم می آورد . در حالت دوم ، اگر متن فراتر از حداقل های موجود است ، یعنی متن ، نه تنها تمامی اتتظارات منتقد با هوش را پاسخ می دهد بلکه دارای شاخصه های جدید، تخیل قوی ،عدم قطعیت ، نو، متکثر، درخشش زیباشناسی بکر، پیشنهاد زبان و فرمی تازه و احتمال مانده گاری آن اگرزیاد باشد، تکلیف و وظیفه منتقد چند برابرمیشود و نباید از کنارچنین متنی به ساده گی گذشت . بارها شنیده شده که کتابی پس ازنشردرمحاق سکوت سپری کرده و بعدها کس یا کسانی به صورت اتفاقی آن را کشف و مجداُ به سطح نقد وبررسی فرا خوانده شده اند . در چنین حالتی ، افسوس منتقد ِجدی را بر می انگیزد . نقد چالش برانگیز و پویا در فضای جریان ساز شکل میگیرد . منتقد جریان ساز در بررسی و تحلیل متن ، فراتراز نویسنده حرکت میکند و اگردر نقد خود ، طرح و ایده ی فرمی نداشته باشد ، نه تنها حق مطلب را اداء نکرده بلکه موجب ملال و خستگی و بی توجهی خواننده را دامن می زند . گفته اند که نقد موفق ، هم باید ساختاری نو ، زبانی روان ، فرمی مناسب با متن را دارا بوده ، تا بتواند همسنگ متن به اثر هنری تبدیل شود . نقدهای عالی و جریان ساز وراهگشا، دارای ابعاد زیبا شناسی هستند . یک منتقد پویا و باهوش و مسلط به فنون نقد و دانش ادبی – تاریخی وزیبا شناسی ، هرگز نباید خود را تکرار کند . یعنی برای هر متنی ، باید متنی جدید بیآفرنید که مشابه نقد های دیگراو نباشد . باید از کلیشه بپرهیزد تا هم خواننده با دست پر به استقبال متن برود وهم ابعاد ناشناخته و ضمیر ناآگاه متن را " نبود یابی" و به خواننده ی فرهیخته ، به عنوان یک احتمال پیشنهاد بدهد . نمیشود برای هرمتنی ، نسخه ای از پیش تعین شده ای تجویزکرد . یک سوال جدی . آیا نقد کاریست هنری ؟ یا صرفا خلاصه میشود در یک سری انتقادات و معیارهای بی چون وچرا که منتقد مجاز وگریز از آن نیست ؟ آیا منتقد مجاز است که درمتن تخیل کند ؟ به دیگر سخن آیا منتقد می تواندغیرازارجاع به متن ، سپید خوانی ، ورود به حوزه ی استعاره و ... برهستی وسعت متن بیفزاید ؟  پاسخ به این پرسش کاری سخت اما ممکن است . برای پاسخ به این ممکن فقط می توان گفت تعداد محدودی ،کمتراز انگشتان یکدست،توانسته اند ازاین آزمون با کمترین خطا سربلند باشند .