نگاه امروز

منتقد و متن خلاق ازمیان بعضی آثارادبی ، درحوزه ی شعروداستان ورمان ، گاهی به متونی برمی خوریم که ظاهرا درتعاریف سنتی و کلاسیک ، مدرن و پست مدرن نمی گنجد . به عبارت دیگر، ساختارشعرو داستان با هیچ کدام از تعریف نظریه های ادبی و پیش فرض های منتقدین هم خوانی نداردواصول اولیه از قبیل عناصرسازنده صورت شعر، مثل فرم ، موسیقی ، عاطفه وتصویر یا عناصرسازنده ی جهان داستان مثل شخصیت ، طرح ، درونمایه لحن وتعلیق درآنها رعایت نشده است. اما آن شعروداستان ما را جذب میکند و ازخوانش آن نه تنها لذت ، بلکه به تفکر، حسی غریب ولطیف وگاهی دامنه ی خیالمان به آنچنان دوردست ها میبرد که سرخوشانه اصلا نمی دانیم درچه زمان ومکانی هستیم . فضائی لایتناهی وروشن و رویا گونه ، برکه هائی مه آلود وسراسرسپید وشیری با رگه هائی ازانواع رنگ های برآمده ازطبیعت بکر با غباری کم رنگ ورنگ پریده ازخورشید ورویائی رنگین کمان گونه ازچهارفصل ، توامان دریک جا . غربی ها به این گونه آثارمی گویند :" زیبائی والا" ( BEAUTIFUL SUBLIME ) . ما شرقیان چه می گویم ؟ متن " فاخر" . نارسا نیست ؟ زیبائی غریب ؟ زیبا وبا شکوه ؟ منیاتوری بدیع ؟ زیبا و بی بدیل ؟ زیبا ورشک انگیز ؟ ... تحقیقا این متن مطابق با بوطقیای ارسطوئی نیست . ازطرفی جان وجهان متن ، جهان مستمرِجهان مستمرنیست . ازطرفی متن ضد ارسطوئی هم نیست چون متن ضد ارسطوئی تعریف دیگری دارد. این متن بسان آذرگشسب ، ارتزین گونه ، به قول شاملوهیجان درجان ، لبریخته درجان آدمی ، به تعریف رویائی ، خود را تحمیل کرده برمحیط ارتدوکس واکادمیک و دانش نظریه های ادبی . با متن چه باید کرد ؟ سکوت ؟ تخریب ونقد رادیکال ؟ البته که متن اونگارد است و نگاهی نو وغیرمعمول به جان وجهان وهستی دارد . بارها گفته شده , ...ادامه مطلب

متن خلاق – نقد خلاق ازمیان بعضی آثارادبی ، درحوزه ی شعروداستان ورمان ، گاهی به متونی برمی خوریم که ظاهرا درتعاریف سنتی وکلاسیک ، مدرن وپست مدرن نمی گنجد . به عبارت دیگر، ساختارشعروداستان با هیچ کدام ازتعریف نظریه های ادبی وپیش فرض های منتقدین هم خوانی نداردواصول اولیه ازقبیل عناصرسازنده صورت شعر، مثل فرم ، موسیقی ، عاطفه وتصویر یا عناصرسازنده ی جهان داستان مثل شخصیت ، طرح ، درونمایه لحن وتعلیق درآنها رعایت نشده است. اما آن شعروداستان ما را جذب میکند و ازخوانش آن نه تنها لذت ، بلکه به تفکر، حسی غریب ولطیف وگاهی دامنه ی خیالمان به آنچنان دوردست ها میبرد که سرخوشانه اصلا نمی دانیم درچه زمان ومکانی هستیم . فضائی لایتناهی وروشن و رویا گونه ، برکه هائی مه آلود وسراسرسپید وشیری با رگه هائی ازانواع رنگ های برآمده ازطبیعت بکر با غباری کم رنگ ورنگ پریده ازخورشید ورویائی رنگین کمان گونه ازچهارفصل ، توامان دریک جا . غربی ها به این گونه آثارمی گویند :" زیبائی والا" ( BEAUTIFUL SUBLIME ) . ما شرقیان چه می گویم ؟ متن " فاخر" . نارسا نیست ؟ زیبائی غریب ؟ زیبا وبا شکوه ؟ منیاتوری بدیع ؟ زیبا و بی بدیل ؟ زیبا ورشک انگیز ؟ ... تحقیقا این  متن مطابق با بوطقیای ارسطوئی نیست . ازطرفی جان وجهان متن ، جهان مستمرِجهان مستمرنیست . ازطرفی متن ضد ارسطوئی هم نیست چون متن ضد ارسطوئی تعریف دیگری دارد. این متن بسان آذرگشسب ، ارتزین گونه ، به قول شاملوهیجان درجان ، لبریخته درجان آدمی ، به تعریف رویائی ، خود را تحمیل کرده برمحیط ارتدوکس واکادمیک و دانش نظریه های ادبی . با متن چه باید کرد ؟ سکوت ؟ تخریب ونقد رادیکال ؟ البته که متن اونگارد است و نگاهی نو وغیرمعمول به جان وجهان وهستی دارد . بارها گفته شده, ...ادامه مطلب

نقد و تکمیل متن شعر، داستان وهنر، حاصل تبانی و نتیجه ی ناشی ازسرخورده گی وانفعال هنرمند است ازجهان پیرامون اش که با دوعامل زبان هنری وتخیل، جهان دیگری را میآفریند که هیچ شباهتی به جهان واقعی وموجود ن, ...ادامه مطلب

متن و  بازی   های   زبانی   آیا بازیهای زبانی در"متن"،صنعتگری ست؟ بازیهای زبانی اگردرمعنای"ویتگنشتاینی"آن درنظرآوریم ،خیر. البته قبل از"ویتگنشتاین" نیز، ما درمتون کلاسیک خودمان ، با این نوع بازیهای زیبا وظریف, ...ادامه مطلب

متن ومرگ   مولف  هنرپیش ازآنکه مفهومی را انتقال دهد ، باید زیبائی ونحوه ی اجرایش ما را مسحورکند . بعد با سوق دادن مخاطب به "بازی اندیشه"، خواننده را به درنگ وتاخیردردریافت معنا هدایت کند . به شکلی که این , ...ادامه مطلب

متن و فردیت مولفهرمتن ادبی ، حیاط خلوت اختصاصی و منحصر به فرد مولف است که درزمان تالیف آن ، هیچ غریبه ای راه ندارد مگر از طریق ذهن وخیال نویسنده . ممکن است نویسنده چیزی بگوئید تا چیزی را پنهان کند . این مهم میتواند عامدانه باشد و یا میتواند هم نباشد . درحقیقت ذهنیت درگیر ومتاثر ، مکتوب میشود . این متن حاصل درگیری و واکنش ذهنیت اوست با هستی وهرآنچه برایش مهم وعمده میشود . به زبان دیگر، اولین خواننده ی متن خود نویسنده است . یعنی پاسخی ست به یک نیاز . سناریوی ، این ذهنیت ،درچیدمان کلمات ، لحن ، نوع شروع ، گره افکنی ، تعلیق و پایان بندی، اساس طرح وپلات و موتیف های اصلی و فرعی ِمشخصی، شکل و دوام وقوام میگیرد . ظرفیت این طرح وپلات ، دایره ی واژگان ،شگردهای بیانی – توصیفی وفرمی ، بی نهایت راه و روش را پیشنهاد میدهد . هرچه نحواین بیان و روایت ، چگونگی فرمی ، زیاد و کمی ، زیباشناسی متن ، دوری از تکرار و ساخت آشنا شکیل ترومجاب کننده ترو باورپذیرتر باشد ، لذت بیشتری را برای خواننده به همراه دارد و موفقیت اختصاصی ومنحصر به فرد مولف ، درصد بیشتری ازآن خود خواهد کرد . راوی ، نظارت ، گردش کار و قرار نویسنده را با خواننده  ، سامان وهدایت میکند . راوی و نویسنده درعین جدائی همدیگر را کامل میکنند . تشخیص صدای راوی با نویسنده کارساده ای نیست اما غیر ممکن هم نیست . ممکن است هردو موثق و قابل اعتماد باشن, ...ادامه مطلب

حقیقت متن مدرنآیا این گفته "مایکوفسکی" مبنی براینکه "شعرسفارش جامعه است " به شاعر،هنوزاعتبارخود را حفظ کرده است ؟ سفارش کدام جامعه ؟ کدام گروه ؟ کدام قشر؟ آیا تمام ملت ؟ یا فرودست ؟ یا نخبگان وتحصیل کرده گان دانشگاهی ؟ وسوالاتی ازاین دست . بی گمان ، درهمان زمان اظهاراین گفته هم ، محل تردید بوده است., ...ادامه مطلب