نظریه های ادبی : منابع و مراجع

نظریه های ادبی : منابع ومراجع

منابع و محل تئوری های ادبی از جمله شعر و داستان در کجا و چگونه بوجود می آید ؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت از خود ادبیات . یا بهتر آن است گفته شود از خود هنر . هنرها در زمان مقبولیت و آفرینش ، دردرون خود ، تئوری نیز خلق می کنند . هنرمند از دیرباز ، نگاهش به جهان وهستی از فلیتر فرم و شکل ، به جهان می اندیشیده و واکنش نشان می داده است . به صراحت می توان بیان کرد که تاریخ هنر، تاریخ نهضت های فکری و جنبش های اندیشمند نیست بلکه جنبش های اشکال گوناگون فرم های هنری است که توسط هنرمندان خلق و چند دهه هنرمندان و صاحبان خرد واندیشه را به خود مشغول تا جنبش فرمی دیگری با بهره گیری از فرم قبلی ، فرم نو دیگری را جایگزین فرم سابق کنند . پس این تئوری ها و تکنیک های فرمی و شگردهای اجرائی تخیل ، اول باید درآفرینش های هنری تجلی و ساخته وپرداخته سپس به تئوری تبدیل شود . منتقدین ، تئوری های ادبی را صرفا از خود متون ادبی اخذ و سپس به صورت تئوری ، آن را فرموله وارائه می دهند . هیچ تئوری ادبی- هنری ، ابتدا به ساکن و در ذهن و ضمیر کسی و در خلاء تولید و ساخته نمی شود . انسان هنرمند در زمان آفرینش یک اثرهنری، تخیل خود را در فرم و قالب در خور محتوا ، اجراء و عرضه می کند . آن شیوه ی اجراء ونحوه ی ارائه آن تخیل ، توسط منتقدین و کارشناسان آثار هنری ، کشف و نظامند به صورت تئوری های ادبی – هنری در متون تحقیقاتی و کارشناسی با تکیه بر منابع هنری خود امکان ظهور، مناقشه ، بحث ، مباحثه وتبدیل به نظریه ادبی می گردند . تئوری ها درمتون هنری شکل و فرم و دوام و قوام می یابند نه به صورت  انتزاعی ودرذهن و ضمیر منتقد و تئورسین های هنری . مثل های ساده می تواند ما را به به مقصد نزدیک تر کند . فرم و ارائه رمان " بوف کور " هدایت ، " آینه های در دار " گلشیری ، " انجیر معابد " احمد محمود ، " خشم وهیاهوی " فاکنر ، " سر زمین هرز" الیوت ، " داغ ننگ" ناتانیل هاتورن ، " تریسترم شندی " لارنس استرن ، "قصیده ای برای بلبل " جان کیتس ،"آئورا" ، "پدروپارامو" ...همه نمونه های خوبی هستند  که با فرم منحصر به فرد خود، عرضه شده اند و وظیفه منتقد ، فرموله کردن این فرم ها در نظریه های هنری و ارائه برای هنرمندان جوان ، نه جهت تقلید ، بلکه جهت گشودن افق ها وظرفیت های پایان ناپذیر وتازه ی بشری ، برای رشد وتعالی هنروعدم تکرار . تئوری ها و نظریه های هنری الزاما ماخوذ وپشتوانه متون اجرائی داشته اند که منتقدین محترم آن را از کتاب های شاعران و نویسندگان موفق اخذ و به صورت فرمول بندی و نظریه هنری عرضه نموده اند . پس خواندن این متون اصلی برای انسان هنرمند و صاحب آفرینش ، بالاترین منبع ومحل آموزش تئوری های عملی ونظریه های هنری هستند . پس قبل از خواندن نظریه های ادبی ، باید خود آفرینش های ادبی را خواند تا درزمان خوانش این نظریه ها ، توان تجزیه وتحلیل ، انطباق ، مقایسه این متون را داشته باشیم وبا دید مستقل آن را درونی ودرصورت مفید به فایده ، از آن بهره مند شویم .